Rau, củ, quả là loại thực phẩm không thể thiếu
trong bữa ăn hàng ngày của con người. Để đạt được hiệu quả cao trong quá trình
canh tác, người nông dân buộc phải sử dụng các sản phẩm thuốc bảo vệ thực vật
(BVTV) nhằm phòng tránh sâu bệnh.
Tuy
nhiên hiện nay, do người nông dân sử dụng thuốc BVTV khá tràn lan, thiếu tính
khoa học, dẫn đến dư lượng của các loại hóa chất đọng trong các loại rau, quả
vượt quá mức độ cho phép, gây tác hại cho người tiêu dùng khi tiêu thụ các loại
nông sản này. Điều này
gây không ít sự lo lắng cho người tiêu dùng.
Các hóa chất như thuốc trừ sâu, thuốc kháng sinh và kích
thích tố được sử dụng cho cây trồng, vật nuôi để thúc đẩy sản xuất và đảm bảo
cung cấp đầy đủ thức ăn. Tuy nhiên, khi sử dụng các hóa chất này vượt hạn mức
tối đa cho phép trong thực phẩm có thể gây ra nhiều hậu quả đáng tiếc cho sức
khỏe con người, từ những tác động ngắn hạn như đau đầu và buồn nôn đến tác động
mạn tính như ung thư, gây tổn hại bộ máy sinh sản và gây rối loạn nội
tiết,...Dưới đây là một số tác hại nghiêm trọng khi ăn thực phẩm có thuốc trừ
sâu và thuốc kích thích mà chúng ta cần biết và phòng chống.
1.
Gây ngộ độc
Khi ăn thực phẩm có thuốc trừ sâu và thuốc kích thích cơ thể con
người có thể bị ngộ độc với các biểu hiện như: kích ứng da, tổn thương mắt, hệ
thần kinh, đau đầu, chóng mặt, buồn nôn, mệt mỏi, và thậm chí là ngộ độc toàn
thân. Nếu tiêu thụ những thực phẩm có dư lượng hóa chất độc hại lớn và trong
thời gian dài, vấn đề sẽ trở nên nghiêm trọng hơn rất nhiều.
2. Gây ung thư
Một số loại thuốc
trừ sâu, thuốc kích thích tồn tại trong thực phẩm có thể gây đột biến tế bào và
gây bệnh ung thư. Một số loại ung thư phổ biến có liên quan tới tác hại từ
thuốc trừ sâu như: ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt, não, xương, tuyến giáp,
ruột, gan, phổi…
3. Gây vô sinh và sinh con bị khiếm khuyết, dị
tật
Khi ăn thực phẩm có
thuốc trừ sâu, thuốc kích thích dư lượng hóa chất độc hại này có khả năng phá
vỡ hệ nội tiết, hệ thống sinh sản và sự phát triển của phôi thai bằng các kích
thích tố gây hại. Nội tiết gián đoạn có thể gây vô sinh hoặc hàng loạt các dị
tật bẩm sinh và các khuyết tật phát triển trong thai nhi, trong đó có sự mất
cân bằng nội tiết tố và phát triển giới tính không đầy đủ, sự phát triển của
não bộ bị suy giảm, hành vi bị rối loạn cùng nhiều hệ lụy khác.
4. Tổn thương hệ thần kinh
Thuốc trừ sâu
trong thực phẩm có ảnh hưởng xấu tới hệ thần kinh, đặc biệt là trẻ nhỏ khi chức
năng của não bộ và hệ thần kinh chưa hoàn thiện. Rất nhiều các loại thuốc trừ
sâu, thuốc kích thích được tìm thấy trong các loại rau quả, như: cần tây, đào,
dâu, táo, ớt, rau xanh, nho và khoai tây, đã được kiểm chứng là gây ảnh hưởng
nghiêm trọng tới hệ thần kinh.
5. Bệnh Parkinson
Bệnh Parkinson là
một căn bệnh thường gặp của tuổi già. Tuy nhiên, nếu thường xuyên tiêu thụ thức
ăn chứa thuốc trừ sâu và thuốc kích thích, bệnh Parkinson sẽ xảy đến sớm hơn
chúng ta tưởng. Dư lượng hóa chất độc hại này sẽ phá hủy cấu trúc và những hoạt
động bình thường của hệ thần kinh trung ương, gây ra những rối loạn và thoái
hóa, làm giảm khả năng vận động, giảm trí lực và sức khỏe của người bị bệnh
6. Suy yếu hệ thống miễn dịch
Thuốc trừ sâu và thuốc kích thích tồn tại trong thực phẩm có thể
làm thay đổi hệ thống miễn dịch, khiến cho cơ thể dễ bị bệnh. Một số nghiên cứu
đã chứng minh thuốc trừ sâu có thể làm giảm lượng tế bào bạch huyết và tế bào
lympho chống lại bệnh tật làm cho cơ thể của họ không tiêu diệt được vi khuẩn
và virus. Các dư lượng hóa chất này ảnh hưởng đến sự phát triển của lá lách và
tuyến ức, hai cơ quan miễn dịch quan trọng.
7. Ảnh hưởng xấu tới sự phát triển toàn diện của trẻ nhỏ
Trẻ em đặc biệt
nhạy cảm với các mối nguy hiểm liên quan đến sử dụng thuốc trừ sâu vì bộ não
chưa được hoàn thiện mà phải tiếp xúc với một số các loại thuốc trừ sâu độc hại
sẽ ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của hệ thần kinh trung ương.
Cách phòng tránh
Để hạn chế tối
đa ngộ độc do thuốc trừ sâu, các bác sĩ cảnh báo:
Người dân cần đọc kĩ hướng dẫn trước khi sử dụng. Khi sử dụng cần tuân thủ
các nguyên tắc vệ sinh an toàn lao động: mang khẩu trang loại chuyên dùng chống
độc, đeo kính, mặc áo nilông hay áo mưa dài tay, phải quay lưng đi lùi lại với
chiều gió không để thuốc tạt vào người…
Thuốc trừ sâu
cần bảo quản, cất giữ ở nơi kín đáo, cần để xa tầm tay trẻ nhỏ có thể khóa lại
trong tủ. Đặc biệt, không dùng các chai đựng nước, chai bia, nước ngọt để đựng
thuốc trừ sâu vì rất dễ nhầm đem ra uống…
Sử dụng thuốc
trừ sâu, thuốc kích thích bảo quản đúng cách. Khi thu hoạch rau củ quả phải chờ hết “thời gian cách ly”
là thời gian thuốc trừ sâu, thuốc kích thích tăng trưởng còn không đáng kể trên
rau, quả.
Đối
với người tiêu dùng: Rửa sạch và gọt bỏ vỏ
rau, củ, quả khi sử dụng. Trường hợp nghi là có khả năng đã bị phun
thuốc trừ sâu cần rửa sạch, ngâm nước nhiều
lần, loại rau quả có vỏ vẫn phải rửa thật sạch rồi mới cắt bỏ vỏ.
Khi có biểu hiện ngộ độc thuốc trừ sâu hoặc có
các triệu chứng nghi ngờ, người dân nên đi khám ngay tại các cơ sở y tế chuyên
khoa để có thể làm các xét nghiệm cần thiết phục vụ chẩn đoán và điều trị kịp
thời./.