Tuần lễ Thế giới Nuôi con bằng sữa mẹ được Liên minh Thế giới Hành động vì Nuôi con bằng sữa mẹ (WABA) từ năm 1991, diễn ra từ ngày 1/8 đến 7/8 hàng năm. Đây là một hoạt động thường niên nhằm khuyến khích sự chung tay hỗ trợ của toàn xã hội để mọi trẻ em đều có cơ hội hưởng nguồn dinh dưỡng không thể thay thế từ sữa mẹ.
Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại nhiều lợi ích cho cả mẹ và bé
Sau 33 năm triển khai, Tuần lễ nuôi con bằng sữa mẹ đã trở thành một sự kiện quan trọng tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ trong đó có Việt Nam, với các hoạt động hưởng ứng đa dạng trên toàn thế giới.
Năm 2024, Tuần lễ thế giới nuôi con bằng sữa mẹ có chủ đề “Thu hẹp khoảng cách - Hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ cho tất cả các bà mẹ - Kết nối vòng tay yêu thương”. Theo đó, Tuần lễ thế giới nuôi con bằng sữa mẹ được các quốc gia trên toàn thế giới tổ chức nhằm khuyến khích và tăng cường việc nuôi con bằng sữa mẹ.
Trọng tâm của chiến dịch năm 2024 nhằm đẩy mạnh hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ để giảm bất bình đẳng trong việc tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ trẻ em, đặc biệt tập trung vào hỗ trợ nuôi con bằng sữa mẹ trong các tình huống khẩn cấp; Không ai bị bỏ lại phía sau, đặc biệt là những bà mẹ dễ bị tổn thương, những người có thể cần thêm sự hỗ trợ để giảm bất bình đẳng trong việc nuôi con bằng sữa mẹ; Nhấn mạnh vai trò của nuôi con bằng sữa mẹ, đóng góp vào giá trị kinh tế toàn cầu, giảm thiểu phát thải khí nhà kính bên cạnh những lợi ích về sức khỏe và dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em.
Ủng hộ và thúc đẩy nuôi con bằng sữa mẹ là bạn đang góp phần đẩy lùi bất bình đẳng. Bất bình đẳng tồn tại ở rất nhiều hình thức khác nhau, bất bình đẳng trong dinh dưỡng là một trong số đó. Khi không được bú mẹ, trẻ em phải đối diện với nguy cơ suy dinh dưỡng và nhiều biến chứng sơ sinh nguy hiểm. Khi phụ nữ mang thai và nuôi con nhỏ không được tiếp cận dinh dưỡng và dịch vụ y tế đầy đủ, hệ lụy không chỉ dừng ở họ mà có thể kéo dài tới các thế hệ sau đó.
Hãy hỗ trợ bất kỳ người phụ nữ nào đang nuôi con nhỏ bên cạnh bạn, động viên và giúp đỡ họ nuôi con bằng sữa mẹ. Như vậy, bạn đang mang lại sự bình đẳng về dinh dưỡng cho mọi trẻ em quanh mình.
Hàng năm, có khoảng 90.000 trẻ sinh non, nhẹ cân, bệnh lý đang rất cần nguồn sữa mẹ hiến tặng để vượt qua các biến chứng sơ sinh nguy hiểm. Theo Tổ chức Y tế thế giới, sữa mẹ hiến tặng thanh trùng là lựa chọn dinh dưỡng thứ hai sau sữa mẹ ruột.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo đáp ứng đủ nhu cầu cho sự phát triển toàn diện của trẻ, đồng thời bảo vệ trẻ trong bối cảnh các bệnh truyền nhiễm ngày một gia tăng. Nuôi con bằng sữa mẹ mang lại rất nhiều lợi ích đối với sức khỏe trẻ sơ sinh, sức khỏe bà mẹ và lợi ích cho xã hội.
* Lợi ích đối với trẻ:
Trong sữa mẹ có đủ năng lượng và chất dinh dưỡng cần thiết bao gồm tinh bột, chất đạm, chất béo và các vitamin, khoáng chất với tỷ lệ thích hợp cho sự hấp thụ và phát triển cơ thể trẻ. Bú mẹ giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần và trí tuệ, phòng được suy dinh dưỡng, giảm nguy cơ béo phì ở trẻ. Sữa mẹ là thức ăn sạch sẽ, an toàn, dễ tiêu hóa và chứa các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, tăng cường sức đề kháng cho trẻ, bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi các bệnh thông thường ở trẻ em như tiêu chảy và viêm phổi, hai nguyên nhân chính gây tử vong ở trẻ em trên toàn thế giới và giúp giảm mức độ trầm trọng, phục hồi nhanh hơn nếu trẻ bị bệnh. Bên cạnh đó, bảo vệ trẻ khỏi dị ứng và không dung nạp thức ăn.
* Lợi ích với mẹ khi cho con bú
Nuôi con bằng sữa mẹ cung cấp một khoảng thời gian đặc biệt giúp bạn và con gần gũi, tăng cường sự gắn bó giữa mẹ và con. Khi em bé đang khóc, cho con bú sữa mẹ sẽ làm cho em bé dễ chịu và dễ dỗ dành hơn. Nuôi con bằng sữa mẹ giúp tiết kiệm thời gian: Sữa mẹ luôn sẵn sàng, sạch và ở nhiệt độ thích hợp. Điều này dễ dàng hơn khi bạn cho con ăn đêm và khi đi du lịch.
Nuôi con bằng sữa mẹ giúp kiểm soát việc chảy máu của mẹ sau khi sinh, giảm thiểu nguy cơ ung thư vú và buồng trứng; giảm thiểu nguy cơ mẹ bị đái tháo đường tuýp 2 sau này.
Khi cho con bú sẽ kích thích cơ thể giải phóng hormone Oxytocin khiến tử cung co rút và trở lại kích thước bình thường nhanh hơn. Đồng thời nuôi con bằng sữa mẹ giúp các bà mẹ quay trở lại cân nặng trước khi mang thai nhanh hơn.
* Lợi ích đối với xã hội
Khi nuôi con bằng sữa mẹ bạn không phải mất tiền mua sữa, mua bình sữa hay dụng cụ pha sữa… Do đó, nuôi con bằng sữa mẹ không tạo ra ô nhiễm, bao gói và chất thải dư thừa. Nuôi con bằng sữa mẹ làm giảm chi phí chăm sóc sức khoẻ, trẻ sơ sinh ít ốm, do vậy ít phải đi bác sĩ và bệnh viện. Đồng thời, làm giảm số ngày phụ huynh phải dùng để chăm sóc trẻ em bị bệnh ở nhà.
* Để có đủ sữa cho con bú, bà mẹ cần thực hiện những biện pháp sau:
Trong giai đoạn mang thai:
- Người mẹ cần được ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, giúp người mẹ tăng cân tốt (10-12kg), đó là nguồn dự trữ mỡ để sản xuất sữa sau khi sinh
- Có chế độ nghỉ ngơi, lao động hợp lý, tinh thần thoải mái.
Giai đoạn cho con bú:
- Người mẹ cần phải ăn đủ, uống đủ, ngủ đủ giấc. Khẩu phần ăn cần cao hơn mức bình thường.
- Nên ăn thêm quả chín để có đủ vitamin. Các món ăn cổ truyền như cháo chân giò gạo nếp, ý dĩ hoặc vừng rang muối giã nhỏ ăn với xôi có tác dụng kích thích bài tiết sữa.
- Nên hạn chế các thức ăn gia vị như ớt, hành, tỏi vì nó qua sữa gây mùi khó chịu, trẻ dễ bỏ bú.
- Người mẹ cho con bú nên uống nhiều nước nhất là cháo, nước hoa quả, sữa...(mỗi ngày khoảng 1,5-2,0 lít)
- Khi cho con bú, nên hạn chế dùng thuốc vì một số thuốc có thể qua sữa gây ngộ độc cho trẻ và làm giảm tiết sữa. Việc dùng thuốc phải có sự tư vấn của thầy thuốc.
Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ. Các bà mẹ hãy cho trẻ bú sớm ngay sau sinh, bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu và tiếp tục cho trẻ bú đến 24 tháng tuổi./.
Viện Dinh dưỡng, Bộ Y tế
